Praca niniejsza powstała w wyniku kilkunastoletniej działalności badawczej oraz udziału w licznych krajowych i zagranicznych dyskusjach, prowadzonych z ludźmi zainteresowanymi sprawami pokoju, bezpieczeństwa, obronności i stabilności w Europie i na świecie.W sposób szczególny interesowały mnie sprawy związane z Sojuszem Północnoatlantyckim (NATO), ponieważ organizacja ta odgrywała, odgrywa i należy przypuszczać, że nadal będzie odgrywać istotną rolę w sferze szeroko rozumianego bezpieczeństwa. Wpływ na bezpieczeństwo naszego kontynentu ma także działalność innych organizacji i państw europejskich, a przede wszystkim Unii Europejskiej (UE), Unii Zachodnioeuropejskiej (UZE), Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) oraz Rosji, co również zostanie przedstawione w niniejszej pracy.Ze zrozumiałych względów nie mogłem ominąć znaczenia wyżej wymienionych elementów architektury bezpieczeństwa europejskiego dla obronności naszego kraju.